..............................................................."Η ευημερία της ανθρωπότητας αποτελεί πάντα το άλλοθι των τυράννων".

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

«Πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την παιδεία, είναι οικοδομή πάνω στην άμμο».

Αδαμάντιος Κοραής (1748 – 1833)

γιατρός και φιλόλογος, από τους πρωτεργάτες του νεοελληνικού διαφωτισμού.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2018

Εναν ελάχιστο φόρο τιμής, αφιέρωμα στον αγωνιστή της δημοκρατίας Αλέξανδρο Παναγούλη είναι ένα χρέος

     Για τον Αλέξανδρο...     

17 είχε ο Νοέμβρης και τότε, 1968
Στην αίθουσα του Στρατοδικείου Αθηνών, το πρωί της 17η Νοεμβρίου 1968, ο 29χρονος τότε Αλέξανδρος Παναγούλης στέκεται όρθιος στο εδώλιο του κατηγορουμένου και ακούει τη θανατική καταδίκη του. Δις εις θάνατον ήταν η απόφαση για την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου. «Το κύκνειο άσμα κάθε γνήσιου αγωνιστή είναι ο επιθανάτιος ρόγχος μπροστά στα πολυβόλα του αποσπάσματος», ήταν η απάντησή του. Ο λόγος που δεν εκτελέστηκε ήταν ένας: η διεθνής κατακραυγή, που ξεσηκώθηκε μπροστά στο ενδεχόμενο να θανατωθεί ένας σύγχρονος Αρμόδιος ή Αριστογείτονας. Αυτός που στις 13 Αυγούστου 1968 αποπειράθηκε να σκοτώσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ο Αλέξανδρος Παναγούλης περιφρονούσε τον θάνατο. Λίγες μέρες πριν, με την απολογία του στο Στρατοδικείο, είχε πει απευθυνόμενος στους δικαστές του, ότι το κύκνειο άσμα κάθε γνήσιου αγωνιστή είναι ο επιθανάτιος ρόγχος μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Η απολογία του ίσως αποτελεί το ωραιότερο ποίημα του Παναγούλη, ο οποίος, εκτός από μαχητής πολιτικός, υπήρξε και ποιητής.
Οταν επιβλήθηκε η χούντα στις 21 Απριλίου 1967 ο Αλέκος Παναγούλης, υπηρετούσε τη θητεία του στη Βέροια. Ξαφνικά, άρχισε να παριστάνει τον παράφρονα. «Γιατί δεν κάθεσαι Παναγούλη;» τον ρωτούσαν οι ανώτεροί του. «Γιατί είμαι ο Ακάθιστος Υμνος» απαντούσε. Μετήχθη στη Θεσσαλονίκη για ψυχιατρική εξέταση, όπου «επείσθη» τελικά να καθήσει. Κατά την επιστροφή του στη μονάδα του λιποτάκτησε, αδίκημα που λόγω της ισχύος του στρατιωτικού νόμου ετιμωρείτο με θάνατο. Γνωστός για τους δημοκρατικούς του αγώνες πριν από τη δικτατορία, δραπέτευσε κυνηγημένος για την Κύπρο και στη συνέχεια, με τη βοήθεια του αγαπημένου φίλου και συναγωνιστή του υπουργού στην κυβέρνηση Μακαρίου Πολύκαρπου Γεωργκάτζη, κατάφερε να διαφύγει στην Ευρώπη. Οταν επέστρεψε -κρυφά φυσικά- στην Ελλάδα οργάνωσε με τους συντρόφους του απόπειρα δολοφονίας του επικεφαλής της χούντας, Γεωργίου Παπαδόπουλου.
Ο Παναγούλης, ακολουθώντας το κλασικό παράδειγμα του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα, θεωρούσε ότι ο «αποκεφαλισμός» του καθεστώτος πριν προλάβει να εδραιώσει την κυριαρχία του θα οδηγούσε στην κατάρρευσή του. Το θέμα της Κύπρου επιπλέον το ήξερε καλά, τις εξελίξεις τις προέβλεπε, ήθελε επίσης να προλάβει την τραγωδία που έξι χρόνια μετά ακολούθησε. Στις 13 Αυγούστου 1968 έστησε ενέδρα με εκρηκτικό μηχανισμό στο 31ο χιλιόμετρο της παραλιακής οδού Αθηνών - Σουνίου (Βάρκιζα), περιμένοντας την αυτοκινητοπομπή του Παπαδόπουλου. Για τεχνικούς λόγους όμως, η έκρηξη δεν σκοτώνει τον δικτάτορα. Ο Παναγούλης συλλαμβάνεται επί τόπου και η ενέργειά του αποδοκιμάζεται από σύσσωμο τον πολιτικό κόσμο της εποχής, εκτός του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος την επικροτεί (παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις των δύο ανδρών ήταν και παρέμειναν τεταμένες, αν όχι ψυχρές).
Οδηγείται στο ΕΑΤ ΕΣΑ και βασανίζεται άγρια από τους Θεοφιλογιαννάκο, Μάλλιο και Μπάμπαλη. Δεν λυγίζει. Ο ίδιος απολογούμενος στο Στρατοδικείο θα πει:
«Η ανάκρισις ήρχισε κλιμακουμένη από της περιοχής των γρονθοκοπημάτων, των εγκαυμάτων, της φάλαγγος και των ραυδισμών μέχρις και της περιοχής των σεξουαλικών βασανιστηρίων. Δεν αποδέχομαι την βίαν ως μέσον ούτε την πολιτικήν δολοφονίαν, αλλά εις την προκειμένην περίπτωσιν διά να αλλάξη η κατάστασις η οποία μας επεβλήθη διά της βίας, μόνον διά της βίας ημπορεί να αλλάξη. Δεν έχει σημασίαν ότι ημείς απετύχαμεν. Αλλοι έρχονται μετά από εμάς. Δεν υποχωρώ διότι γνωρίζω ότι το ωραιότερον κύκνειον άσμα οιουδήποτε πραγματικού αγωνιστού είναι ο επιθανάτιος ρόγχος προ του εκτελεστικού αποσπάσματος, παρά ενώπιον μιας τυραννίας, και αυτήν την θέσιν αποδέχομαι».
Για τη στάση που τήρησε κατά την ανάκριση μίλησε ύστερα από μερικά χρόνια ένας από τους βασανιστές του, ο Θεοφιλογιαννάκος. Μίλησε στη δίκη των βασανιστών, στο πλαίσιο μιας εμετικής απολογίας:
«Ο Παναγούλης ήταν ο μόνος που δεν λύγισε ποτέ. Ο υπ αριθμόν ένα αντιστασιακός. Οταν του είπα πως εγώ θα τον βοηθήσω να διαφύγει, αρκεί να πάει στο εξωτερικό και να μας αφήσει ήσυχους, μου απάντησε: "Λάθος πόρτα χτύπησες, Θεοφιλογιαννάκο. Ο Παναγούλης θα δραπετεύσει και θα βγει". Αυτός είναι αντιστασιακός».
Ο ίδιος ο Ιωαννίδης τον επισκέφτηκε στο κελί του. Εκτός εαυτού φώναξε:
«Εγώ θα σε τουφεκίσω, Παναγούλη».
Για να πάρει την απάντηση:
«Δεν έχεις αρχ...».
Συγκατηγορούμενοί του στη δίκη ήταν οι Λευτέρης Βερυβάκης, Γιάννης Κλωνιζάκης, Νίκος Λεκανίδης, Νίκος Ζαμπέλης, Γιώργος Ελευθεριάδης, Γιώργος Αβράμης, Στάθης Γιώτας, Αρτέμης Κλωνιζάκης, Τζάννος Βαλασέλης, Αντώνης Πρίντεζης, Δημήτρης Τιμογιαννάκης, Αλέξανδρος Σιγάλας, Βασίλης Αναστασόπουλος και Μιχάλης Παπούλας.
Η απολογία του Αλέξανδρου Παναγούλη συγκλόνισε την ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη, καθώς οι ανταποκριτές των ξένων μέσων ενημέρωσης στην Αθήνα δεν υπόκειντο σε λογοκρισία. Στην αρχή της διαδικασίας, όταν ο πρόεδρος του δικαστηρίου κάλεσε τον «στρατιώτη Παναγούλη Αλέξανδρο» να δηλώσει αν δέχεται ή αρνείται την ενοχή του, εκείνος πέταξε τον μπερέ που βιαίως του είχαν φορέσει οι βασανιστές του και απάντησε ότι αρνείται να υπηρετεί τον στρατό που πρόδωσε την πατρίδα. Από κατηγορούμενος, μετατράπηκε σε κατήγορο. Δικαιολόγησε την απόπειρα τυραννοκτονίας ως εξής: «Πιστεύω στον διάλογο και τη δημοκρατική αντιπαράθεση των ιδεών. Πιστεύω στην ειρηνική επίλυση των πολιτικών διαφορών. 
Και όταν υπάρχει έστω και η ελάχιστη δυνατότητα ειρηνικής διεξόδου... τότε η βία είναι απαράδεκτη. Ταυτόχρονα, όμως, πιστεύω ότι... όταν μια κατάσταση ανερχόμενη διά της βίας εδραιώνεται, όταν κάθε προσπάθεια απομάκρυνσης αυτής της κατάστασης αποδεικνύεται περιττή, διά της βίας επιδιώκεται η ανατροπή της». Γνωρίζοντας ότι θα καταδικαστεί, προκάλεσε ρίγη στο ακροατήριο με τη δήλωση πως «το ωραιότερον κύκνειον άσμα οιουδήποτε πραγματικού αγωνιστού είναι ο επιθανάτιος ρόγχος προ του εκτελεστικού αποσπάσματος μιας τυραννίας και αυτήν την θέσιν αποδέχομαι».
Καταδικάστηκε τελικά «δις εις θάνατον», αλλά η ποινή του δεν εκτελέστηκε ποτέ, λόγω των πιέσεων που δέχθηκε ο Παπαδόπουλος από σύσσωμη τη διεθνή κοινή γνώμη. Το πρωτοφανές και ανεπανάληπτο για πολιτικό κρατούμενο γεγονός ότι κινητοποιήθηκαν ταυτόχρονα για να τον σώσουν προσωπικότητες όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο πρόεδρος της Γαλλίας, ο καγκελάριος της Γερμανίας, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, ο γ.γ. του ΟΗΕ και ο Πάπας της Ρώμης καταδεικνύει ότι ο Παναγούλης πέτυχε τον στόχο του να στρέψει τα βλέμματα του κόσμου στο ελληνικό δράμα. Ο ίδιος πάντως οδηγήθηκε στη φυλακή και υπέστη τρεις φορές το μαρτύριο της εικονικής εκτέλεσης. Την τρίτη φορά είπε στους βασανιστές του ότι «στερούνται ανδρικών αδένων για να τον εκτελέσουν».
Τα μαρτύρια που υπέστη ξεπερνούν και την πλέον διεστραμμένη φαντασία: «μαστιγώσεις με καλώδια και συρματόσκοινα σε όλο το κορμί - χτυπήματα με κλομπ στα πέλματα των ποδιών - χτυπήματα με σίδερα στο στήθος και τα πλευρά - εγκαύματα με τσιγάρο στα χέρια και τα γεννητικά όργανα - πέρασμα βελόνας από ευάγωγο μέταλλο στην ουρήθρα και θέρμανσή του με αναπτήρα - απόφραξη των αναπνευστικών οδών μέχρι ασφυξίας - χτυπήματα του κεφαλιού στους τοίχους και το πάτωμα - στέρηση ύπνου». Ποτέ δεν κατονόμασε τους συντρόφους του όμως, ούτε και ζήτησε χάρη ή επιείκεια. Αποπειράθηκε να δραπετεύσει τρεις φορές. Την πρώτη φορά, απέδρασε -μαζί με τον γενναίο στρατιώτη Γιώργο Μωράκη που από “δεσμοφύλακας” έγινε μαρτυρικός συναγωνιστής του Αλέξανδρου- αλλά προδόθηκε, τις άλλες δύο απέτυχε.
Το κελί που έφτιαξαν ειδικά γι αυτόν στο Μπογιάτι ήταν κάτι σαν αντίγραφο τάφου. Πέρασε 4,5 χρόνια «εντοιχισμένος» επιχειρώντας 25 απεργίες πείνας προκειμένου να διεκδικήσει τα δικαιώματά του ως κρατούμενος.
Στη φρικτή απομόνωση των Φυλακών Μπογιατίου ο Αλέξανδρος Παναγούλης έγραψε μερικά εξαιρετικά εμπνευσμένα ποιήματα. Πολλοί τα κατατάσσουν στις πρώτες γραμμές της στρατευμένης λογοτεχνίας.
Οι συνθήκες υπό τις οποίες έγραφε ήταν συχνά τραγικές. Οι ανθρωποφύλακες του αφαιρούσαν το χαρτί και το μολύβι. Ετσι χρησιμοποιούσε σαν γραφική ύλη το αίμα του. Το περιγράφει ο ίδιος σ' ένα του ποίημα με τον τίτλο «Η διεύθυνσή μου».
Ενα σπιρτόξυλο για πέννα/αίμα στο πάτωμα χυμένο για μελάνι/το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για/χαρτί/Μα τι να γράψω;/Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω/Παράξενο και πήζει το μελάνι/Μες από φυλακή σας γράφω/στην Ελλάδα. Γράφτηκε στις Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου στις 5 Ιουνίου 1971, έπειτα από ξυλοδαρμό.
Τρεις είναι οι ποιητικές συλλογές που εκδόθηκαν στην Ιταλία διαρκούσης της χούντας. «Το πρώτο Μπογιάτι», «Το δεύτερο Μπογιάτι» και «Μέσα από τη φυλακή σας γράφω, στην Ελλάδα». Γνωστότερο απ όλα τα ποιήματά του είναι το «Πάλης ξεκίνημα», που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Πάλης ξεκίνημα, νέοι αγώνες/Οδηγοί της ελπίδας οι πρώτοι νεκροί./Οχι άλλα δάκρυα, κλείσαν οι τάφοι/Λευτεριάς λίπασμα οι πρώτοι/νεκροί./Λουλούδι φωτιάς βγαίνει στους/τάφους/Μήνυμα στέλνουν οι πρώτοι/νεκροί./Απάντηση θα πάρουν ενότητα κι/αγώνα/Για να χουν ανάπαυση οι πρώτοι/νεκροί.
Η «Διαδρομή» είναι ένα ποίημα παλίντονο και πυρωμένο. Οταν το διαβάσει κανείς δεν το ξεχνά.
Τρία βήματα μπροστά/και τρία πίσω πάλι./Χίλιες φορές την ίδια διαδρομή/Εξη χιλιάδες βήματα.../Ο σημερινός περίπατος με κούρασε/ίσως γιατί τα βήματα μετρούσα/Τώρα σταμάτησα/μα αύριο/αντίθετα θα αρχίσω να βαδίζω/(η ποικιλία ομορφαίνει τη ζωή)/και κάτι άλλο σκέφτομαι/μικρότερα τα βήματα αν κάνω/τέσσερα - τέσσερα μπορεί να τα μετρώ!/Καλά το σκέφτηκα/Πιο όμορφη να γίνει η διαδρομή!...
Σε καβαφικό ύφος είναι γραμμένη η «Σκιά».
Είναι κι αυτό σπαρακτικό.
Αγάπησα το Φως πολύ/ Ετσι κατόρθωσα ένα κερί ν ανάψω/και το θαμπό, το λιγοστό του φως, το κέρναγα/Μα πριν χαρά να νιώσω και γι αυτό/μ απελπισία είδα βαρύ/να ρίχνω αλλού και το σκοτάδι/Αφού το ίδιο φως που εγώ κρατούσα/με του κορμιού μου τη Σκιά/σκοτάδι γέμιζε τις στράτες που περνούσα.
Οι συνθήκες τρομοκρατίας που επικρατούσαν στις γειτονιές στα χρόνια της χούντας περιγράφονται με ένταση στο ποίημα «Αγωνία». Εκφράζεται όμως και η πεποίθηση ότι παρά τις απώλειες οι τάξεις της αντίστασης θα πυκνώνουν.
Αν χτυπήσουν την πόρτα, μην ανοίξεις/Οσο και να χτυπούν./Πρέπει να πιστέψουν πως το σπίτι/είναι αδειανό./Δεν θα τη σπάσουν. Μη φοβάσαι/Αν τη σπάσουν/θα ξέρουμε πως μας πρόδωσαν/Ούτε κ εγώ το πιστεύω./Ναι, θα πυροβολήσω αν μπούνε./Εσύ δοκίμασε να φύγεις/θα μπορέσεις./Για μας θάναι. Τόση ώρα/τριγυρίζουν το σπίτι./Κύταξε απ τ άλλο παραθύρι/Μα πρόσεχε./Ναι, βλέπω. Χτυπάνε απέναντι/Μίλα σιγότερα./Ακούς; Φασαρία; Τι να γίνεται;/Κάποιον πιάσανε. Είναι γέρος./Τον χτυπάνε τα σκυλιά/Ατιμοι./Πόσους θα πιάσετε; Θα μείνουν/όσοι χρειάζονται και περσότεροι./θα μείνουν και δεν θα σταυρώσουν/τα χέρια.
Η «Υπόσχεση» γράφτηκε στην απομόνωση του Μπογιατίου τον Φεβρουάριο του 1972. Γράφτηκε όχι για να δικαιολογήσει τα δάκρυα που ο πόνος και η οργή ανέβαζαν στα μάτια, αλλά για να επιβεβαιώσει μια απόφαση.
Τα δάκρυα που τα μάτια μας/θα δείτε ν αναβρύζουν/ποτέ μην τα πιστέψετε/απελπισιάς σημάδια./Υπόσχεση είναι μοναχά/γι Αγώνα υπόσχεση».
Το 1972, ενώ ήταν ακόμη στη φυλακή, εκδίδεται στο Παλέρμο η πρώτη ποιητική του συλλογή στα Ιταλικά Altri seguiranno: poesie e documenti dal carcere di Boyati (Άλλοι θα ακολουθήσουν: ποίηση και ντοκουμέντα από τις Φυλακές του Μπογιατίου) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Ιταλό πολιτικό Φερούτσιο Πάρη και τον Ιταλό σκηνοθέτη και καλλιτέχνη Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Για το έργο του αυτό ο Α. Παναγούλης βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας Βιαρέτζιο (Premio Viareggio Internazionnale) τη χρονιά που ακολούθησε. Μετά την απελευθέρωση του ο Α. Παναγούλης εξέδωσε στο Μιλάνο την δεύτερή του ποιητική συλλογή στα Ιταλικά Vi scrivo da un carcere in Grecia (Μέσα από Φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Είχε προηγηθεί η έκδοση στα ελληνικά τετραδίων όπως η συλλογή με τίτλο Η Μπογιά.
Η χούντα του πρότεινε την απονομή χάριτος, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Απελευθερώθηκε τον Αύγουστο του 1973, όταν το καθεστώς των συνταγματαρχών προσπάθησε να εμφανιστεί με το προσωπείο της φιλελευθεροποίησης.
Αυτοεξορίζεται στην Ιταλία. Γνωρίζεται με την Οριάνα Φαλάτσι. Η φημισμένη Ιταλίδα δημοσιογράφος, που πέθανε πρόσφατα, αποδίδει στον Παναγούλη την εξής φράση: «Δεν επεδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Επεδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο».
Στην μεταπολίτευση ο Αλέξανδρος Παναγούλης εκλέγεται βουλευτής της Β΄ Αθηνών με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις (Ε.Κ.-Ν.Δ., σήμερα Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου) στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974.
Επιδιώκει την απομόνωση των πολιτικών που συνεργάστηκαν με το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας και εξαπολύει σωρεία καταγγελιών. Λίγο μετά την εκλογή του έρχεται σε ρήξη με την ηγεσία του κόμματος του γιατί είχε συγκεντρώσει στοιχεία για τη συνεργασία του Δημήτρη Τσάτσου με το χουντικό καθεστώς, με συνέπεια να αρνηθεί να συνυπάρξει με τον "προδότη" στο ίδιο κόμμα και παραιτείται. Παρέμεινε όμως στη Βουλή των Ελλήνων ως ανεξάρτητος βουλευτής. Επιμένει στις καταγγελίες του και έρχεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης, Ευάγγελο Αβέρωφ και τον Δημήτρη Τσάτσο. Δέχθηκε πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο, μηνύματα που του άφηναν άγνωστοι κλπ.
Σκοτώνεται την πρωτομαγιά του 1976[4] σε ηλικία 36 ετών κατόπιν τροχαίου ατυχήματος στην λεωφόρο Βουλιαγμένης (το αυτοκίνητό του πήγε και έπεσε σε υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου κάθετα στην πορεία), λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της Χούντας (Φάκελος ΕΣΑ). Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν έλαβε χώρα ποτέ, λέγεται ότι περιείχε αδιαμφισβήτητες αποδείξεις εις βάρος ορισμένων πολιτικών που συνεργάστηκαν με την χούντα. Κατά πολλούς, το τροχαίο ατύχημα είχε στηθεί για να θέσει τον Αλέξανδρο Παναγούλη εκτός μάχης και να εξαφανίσει τις αποδείξεις που είχε υπό την κατοχή του. Την εκδοχή του “τροχαίου”, κανένας ούτε σήμερα την πιστεύει...
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης υπήρξε χωρίς αμφιβολία η κορυφαία μορφή της αντίστασης εναντίον της δικτατορίας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Η δράση του, καθώς και της οικογένειας (αντιστασιακοί ήταν και τα αδέλφια του, ο Γιώργος που εξοντώθηκε, είναι βέβαιο από τη χούντα, και ο Στάθης βουλευτής σήμερα με τον ΣΥΡΙΖΑ) και των συναγωνιστών του, έστρεψε την προσοχή των διεθνών μέσων ενημέρωσης στην κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα μας και τα πάθη του αποκάλυψαν την αληθινή φύση του δικτατορικού καθεστώτος.
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, ο παραλίγο «τυραννοκτόνος», με την θαρραλέα του πράξη (την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα) έχει καθιερωθεί σαν σύμβολο της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών και χάρη στο πολιτικό του ήθος εμπνέει τις νέες γενιές στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
~~~~~~~~~
Θα τελειώσω τούτη τη σημερινή αναφορά, η οποία στηρίχθηκε και σε κείμενα των εκλεκτών δημοσιογράφων Θοδωρή Ρουμπάνη και Νίκου Χρυσολωρά, με μιά προσέγγιση που έγραψε ο Στέργιος Σαββίδης στο ιστολόγιο του “Τα λόγια της πένας”: 
“Η μνήμη των γεγονότων που στιγματίζουν την πορεία μιας χώρας ή προσώπων που έδωσαν το δικό τους στίγμα, ασθενεί όταν αυτά τυχαίνει να έχουν πραγματοποιηθεί την ίδια ημερομηνία. Επισκιάζονται έτσι γεγονότα - σημαντικές πτυχές του παρελθόντος, ανάλογα με το ποια είναι αυτά που ωφελούν περισσότερο και εξυπηρετούν τα μέγιστα τις τρέχουσες πολιτικές, ποια είναι αυτά που θίγουν την καθεστηκυία τάξη, τον υποκριτικό καθωσπρεπισμό και ακόμα περισσότερο την ερμηνεία της ελευθερίας και της δημοκρατίας. 
Η αναφορά - αφιέρωμα στον αγωνιστή της δημοκρατίας Αλέξανδρο Παναγούλη είναι ένα χρέος. Ο ίδιος αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση στα χρόνια της αντιδικτατορικής του δράσης, παράδειγμα επίσης προς αποφυγή την ίδια εποχή, γιατί είναι ευκολότερο να προπαγανδίζεις εκ του ασφαλούς από το να είσαι στην πρώτη γραμμή και φυσικά παράδειγμα προς αποφυγή στα μεταπολιτευτικά χρόνια όταν η σιωπή (που ο ίδιος δεν διέθετε) έγινε το εισιτήριο της κοινοβουλευτικής καταξίωσης από τα κόμματα. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα Έλληνος που αγωνίζεται για την πατρίδα του με ιδανικά που δεν έχουν ημερομηνία λήξεως και δεν εξαργυρώνει την προσφορά του. Η 17η Νοεμβρίου, ημερομηνία καταδίκης δις εις θάνατο για τη δράση του, θάφτηκε κάτω από τα γεγονότα του "Πολυτεχνείου". 
Εκείνη όμως την εποχή ο Αλ. Παναγούλης αποτελούσε έμπνευση για πολλούς αφανείς αγωνιστές της δημοκρατίας και αναγνωρίσιμους της επόμενης μέρας, ασχέτως αν στη συνέχεια διέγραψαν από τη μνήμη τους, στο βωμό της πολιτικής, τη συμπόρευση με τις ιδέες του. Η παρουσίαση του βιογραφικού του, αποτελεί απλά έναν ελάχιστο φόρο τιμής, επειδή χάρη σε αγωνιστές του επιπέδου του, μπορώ σήμερα να εκφράζομαι ελεύθερα”.

Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2018

ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΛΑΪΚΙΣΜΟΥ, ΤΟΥ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΣΜΟΥ

  ΚΟΙΝΩΝΙΑ   
(Ολοταχώς προς τον παγκόσμιο φασισμό;)

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

Η πορεία της πολύπαθης ανθρωπότητας μετά από το μακελειό του Πρώτου, με 66 εκατομμύρια νεκρούς, και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, με 80 εκατομμύρια νεκρούς, κινήθηκε από τον φασισμό, τον ναζισμό και τον απολυταρχισμό προς την αστική δημοκρατία και την ειρηνική συνύπαρξη. Η ιστορία διδάσκει ότι οι πόλεμοι αποτελούν συνέπεια του αβυσσαλέου ανταγωνισμού μεταξύ των λεγόμενων ‘εθνικών κεφαλαίων’ με την μορφή των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για την εξασφάλιση και την επέκταση των ζωνών επιρροής και της παγκόσμιας ηγεμονίας. Η ιστορία διδάσκει επίσης ότι οι λαοί από έναν σχετικά μεγάλο βαθμό ανοχής και πέρα που οδηγεί στην τήξη των θεμελιακών θεσμών της βιολογικής και της εθνικής ύπαρξής τους, περνούν, άλλοι στο «παρά πέντε» και άλλοι στο «και πέντε» στην αντίσταση ενάντια στο κεφάλαιο και στους μηχανισμούς του απαιτώντας "ψωμί, παιδεία, ελευθερία", δημοκρατία και ειρήνη.
Αυτή η αντίσταση και η απαίτηση των λαών της Ευρώπης, αλλά και όχι μόνο, ανάγκασε τα διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα του καπιταλισμού να συνάψουν μεταξύ τους ένα είδος ιμπεριαλιστικής ειρήνης που θα περιόριζε τον μεταξύ τους καταστροφικό ανταγωνισμό, αλλά και θα οριοθετούσε τις σχέσεις του Κεφαλαίου με την Εργασία στα πλαίσια της λεγόμενης ‘οικονομίας της αγοράς’ και συνεπώς στα πλαίσια μιας αντίστοιχης ‘αγοράς εργασίας’ ελεγχόμενης από θεσμούς και μηχανισμούς του κεφαλαίου που θα επέβαλε ένα είδος ‘κοινωνικής ειρήνης’ ελέγχου και υποταγής της Εργασίας με την βοήθεια της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, αλλά και του μετέωρου και ελίτικου ‘αριστερού’, ανατολικού τριτοτεταρτοδιεθνιστικού τύπου, εργατισμού και του δυτικού τύπου εργαλείου εξουσίας του κεφαλαίου αριστεροκεντροδεξιού εργατοπατερισμού.
Στα πλαίσια τής, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής ειρήνης διαμορφώθηκε (1951) με πρωταγωνιστές τα ισχυρότερα κέντρα του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, αλλά και υπό την πίεση των λαών των ευρωπαϊκών χωρών, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), που στη συνέχεια εξελίχθηκε (1958) σε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) για να καταλήξει (1993) στην σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), με όραμα και κατεύθυνση, και μέσω της θεσμικής, οικονομικής και κοινωνικής σύγκλησης, τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, που θα καθιστούσαν τους λαούς της Ευρώπης παράγοντες ειρηνικής προόδου και κοινωνικής ισότητας. Αυτό το όραμα των ευρωπαϊκών λαών αποδείχτηκε ότι σε συνθήκες καπιταλισμού δεν είναι ρεαλιστικό και συνεπώς είναι ανέφικτο όσο θα υπάρχει καπιταλισμός.
Από τα τέλη του 20ου και ιδιαίτερα από τις αρχές του 21ου αιώνα, ζούμε στιγμές αποκάλυψης από την κατάρρευση της ασταθούς ιμπεριαλιστικής ειρήνης, που συμπίπτει με την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ, επειδή η κεντρική εξουσία, αλλά και οι περιφερειακές εξουσίες του επέλεξαν να μετασχηματίσουν, για λογαριασμό τους βέβαια, τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό τους ανατολικού τύπου σε καπιταλισμό δυτικού τύπου. Και για να θυμηθούμε τον Κλαούζεβιτς, η ιμπεριαλιστική ειρήνη αποτελεί τη συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα, μόνο που οι πόλεμοι μεταξύ των μεγαλοϊμπεριαλιστικών δυνάμεων διεξάγονται πια μέσω ‘ανώνυμων ιδιωτικών εταιριών πολέμου’ και μέσω αντιπροσώπων τόσο με την γνώριμη μορφή των λεγόμενων ‘εμφύλιων πολέμων, όσο και με την μορφή των αμερικανοΝΑΤΟϊκών τοπικών πολέμων, υποτίθεται ενάντια στην τρομοκρατία που κατασκευάζεται στα σκοτεινά δωμάτια και με τα δολάρια των μυστικών υπηρεσιών των ανταγωνιζόμενων επίδοξων παγκόσμιων ηγεμόνων, στην πραγματικότητα όμως αυτοί οι πόλεμου έχουν σαν στόχο τους λαούς και τις χώρες εκείνες που παρουσιάζουν ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον και αρνούνται να υποταχθούν στα τυχοδιωκτικά σχέδια του ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου.
Το ξαναζωντάνεμα του απάνθρωπου και καταστροφικού κεφαλαιοκρατικού ανταγωνισμού που παίρνει την μορφή του αμερικανικού, ρωσικού, κινέζικου και ευρωπαϊκού μανιακού καπιταλισμού/ιμπεριαλισμού  δεν προβληματίζει μόνο τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, δηλαδή τις τοπικές/εθνικές κοινωνίες και την εργαζόμενη ανθρωπότητα συνολικά που όλο και περισσότερο, όλο και περισσότεροι προσανατολίζονται σε μοντέλα αμεσοδημοκρατικής κοινωνίας, αλλά προβληματίζει και το ίδιο το κεφαλαίο που ξαναμπαίνει στον αστερισμό της αλληλοσφαγής. Αυτός ο προβληματισμός του κεφαλαίου οδήγησε τον σκληρό πυρήνα του καπιταλισμού στην ιδέα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου, στα πλαίσια της οποίας όλοι οι επιμέρους καπιταλισμοί οφείλουν να συσσωματωθούν σε ένα παγκόσμιο σύστημα υπό μια και ενιαία καθοδήγηση προς αποφυγή του μεταξύ τους ανταγωνισμού και για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του κοινού εχθρού του κεφαλαίου, των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού.
Γι αυτόν τον λόγο ο σκληρός πυρήνας του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου καταστρέφει, με τους διεθνείς πολιτικούς (Οργανισμός Ενωμένων Εθνών), χρηματοπιστωτικούς, (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Παγκόσμια Τράπεζα), εμπορικούς, (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου) και κατασταλτικούς, (ΝΑΤΟ και οι 1000 και πλέον αμερικανικές βάσεις), βραχίονές του, χώρες, οικονομίες και πολιτισμούς για το χτίσιμο μιας Νέας Τάξης Πραγμάτων, στα πλαίσια της οποίας χαλαρώνουν τα εθνικά σύνορα, εκχωρούνται κυριαρχικά δικαιώματα, αφαιρούνται εργασιακά δικαιώματα, συρρικνώνεται το κοινωνικό κράτος, περιστέλλονται πολιτικές και πνευματικές ελευθερίες, ευνουχίζεται ακόμα και η αστική δημοκρατία, ενισχύονται αυταρχικές, ρατσιστικές και φασιστικές συμπεριφορές και οργανώσεις με αποτέλεσμα την καλπάζουσα ανάπτυξη των πολιτικών δυνάμεων του απολυταρχισμού.
Κι αυτό γιατί το κεφάλαιο ως κοινωνική σχέση όπου οι λίγοι εξουσιάζουν τους πολλούς μέσω των ακραίων οικονομικών ανισοτήτων, οι οποίες πηγάζουν από την ακραία ανισοκατανομή της ατομικής ιδιοκτησίας[1] πάνω στα μέσα παραγωγής, η οποία, ατομική ιδιοκτησία ως πηγή μεγάλου πλούτου και εξουσίας, αποτελεί το ‘ιερό δισκοπότηρο του καπιταλισμού’ και προστατεύεται ως το ‘υπέρτατο δικαίωμα’, το ‘δικαίωμα των δικαιωμάτων’, πάνω από το οποίο δεν υπάρχει άλλο δικαίωμα, ακόμα ούτε και αυτό της ζωής και της ελευθερίας, δεν μπορεί να λειτουργήσει σε συνθήκες ειρήνης και γι αυτό υπονομεύει με κάθε τρόπο ακόμα και κάθε απόπειρα συνθηκολόγησης μεταξύ κεφαλαίων, αλλά και μεταξύ Κεφαλαίου και Εργασίας.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες οργανώνεται μια κατά μέτωπο πολυεπίπεδη και πολυδιάστατη επίθεση του κεφαλαίου ενάντια στις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού με την μορφή της επιστημονικά επεξεργασμένης νεοφιλελεύθερης ιδεολογικής προπαγάνδας και παραπληροφόρησης, της αναζωογόνησης των σκοταδιστικών μύθων, της νεκρανάστασης των ‘θεών’[2] και των εκκλησιαστικών ιερατείων και της καλλιέργειας του εξουσιαστικού φόβου με σκοπό και στόχο την υποταγή των επιμέρους κοινωνιών και της εργαζόμενης ανθρωπότητας συνολικά στα σχέδια του αμερικανισμού[3] που για να επιβληθεί ως το μοναδικό κέντρο της παγκοσμιοποίησης κατονομάζει Κίνα, Ρωσία και Ευρώπη ως δυνάμεις του κακού και τις απειλεί άμεσα ή έμμεσα με καταστροφή.
Μπροστά σ’ αυτήν την γκρίζα κατάσταση η ΕΕ, που είναι σε μεγάλο βαθμό ενεργειακά εξαρτημένη από την Ρωσία, αλλά ταυτόχρονα είναι ενταγμένη στο ιμπεριαλιστικό αμερικανοΝΑΤΟϊκό ‘σύστημα ασφάλειας του κεφαλαίου’, προσπαθεί, ανεπιτυχώς βέβαια, να κρατήσει ισορροπία ίσων αποστάσεων, πράγμα που δοκιμάζει την εσωτερική της συνοχή και την οδηγεί στην διάλυση, όσο ο νεογερμανισμός δεν αποκεφαλίζεται και οι ευρωπαϊκοί λαοί δεν διεκδικούν τον αυτοπροσδιορισμό τους και δεν επιλέγουν τον αντιιμπεριαλιστικό, αντικαπιταλιστικό δρόμο που οδηγεί στην κοινωνική ισότητα και στην άμεση δημοκρατία σε τοπικό, εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο, πράγμα που για μια ακόμα φορά θα αναδείκνυε την Ευρώπη σε πρωτοπόρο της κοινωνικής προόδου και του πολιτισμού και παγκόσμιο παράδειγμα για τους λαούς των άλλων ηπείρων. Για να γίνει αυτό μπορετό η ΕΕ οφείλει με πρωτοβουλία και επιλογή των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, και όχι του κεφαλαίου και της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, να απομακρυνθεί από τον αμερικανισμό και να απεξαρτηθεί από το συγκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, υιοθετώντας ένα αποκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με βάση το υδρογόνο[4] που προσφέρει άφθονη, φτηνή και καθαρή ενέργεια σε επίπεδο ιδιοπαραγωγού-χρήστη ενέργειας που απαλλάσσει χρήστες ενέργειας, κοινωνίες, έθνη και ανθρωπότητα από την εξάρτησή τους από τα ελάχιστα μονοπώλια ενέργειας ορυκτών καυσίμων που ταυτίζονται υπαρξιακά με τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό.
Στο βαθμό που η λαοί της Ευρώπης και η ΕΕ που διαθέτουν την μεγαλύτερη, από όλους τους λαούς του πλανήτη, αγωνιστική παράδοση κοινωνικής προόδου, ελευθερίας δημοκρατίας και πολιτισμού δεν αναπροσανατολίζονται και δεν ταυτίζονται με το διαχρονικό όραμα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για μια κοινωνική οργάνωση στη βάση της κοινωνικής ισότητας και του αμεσοδημοκρατικού αυτοπροσδιορισμού στον ίδιο βαθμό γίνεται προφανές ότι η ‘ιμπεριαλιστική ειρήνη’ πνέει τα λοίσθια και ένας νέου τύπου ιμπεριαλιστικός πόλεμος προβάλλει στο προσκήνιο με σκοπό να διασωθεί η κυριαρχία του κεφαλαίου πάνω στην Εργασία, πολτοποιώντας χώρες, έθνη, οικονομίες και τους επιμέρους πολιτισμούς, αποδεκατίζοντας την ανθρωπότητα και καταστρέφοντας σταδιακά όλους τους υλικούς όρους διατήρησης της ζωής πάνω στον πλανήτη Γη και ιδιαίτερα σε περιοχές πηγών ορυκτών καυσίμων προκαλώντας τεράστια προσφυγικά και μεταναστευτικά κύματα που αναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπων να υποβαθμίζονται από διεκδικητές ενός καλύτερου κόσμου σε επαίτες επιβίωσης, αλλά και σε αντικείμενο άγριας εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας.
Οφείλουμε όλοι να κατανοήσουμε την σημασία που έχει η συσσώρευση όπλων μαζικής καταστροφής, θρησκευτικού μίσους, ιδεολογικού φανατισμού, οικονομικής αποσταθεροποίησης και κοινωνικής χαλάρωσης σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη και μάλιστα σ’ εκείνες που διαθέτουν στο υπέδαφός τους ορυκτά καύσιμα και άλλης μορφής σημαντικό ορυκτό πλούτο, για να δούμε τι μας προετοιμάζουν τα μεγάλα αφεντικά του πλανήτη και οι επίδοξοι ηγεμόνες της ανθρωπότητας. Όπως επίσης οφείλουμε να κατανοήσουμε και το φαινόμενο της εμφάνισης και της προϊούσας ανάπτυξης του ευρωσκεπτισμού, του λαϊκισμού, του από σκοτεινά κέντρα ιδεολογικά και οικονομικά κατευθυνόμενου ‘επαναστατικού’ και ‘αριστερού’ ακτιβισμού, των μεσσιανικού τύπου "κουμποροφόρων λαϊκών απελευθερωτών", του ρατσισμού, του νεοναζισμού, του νοσηρού εθνικισμού και του φασισμού που εισέρχονται το ένα μετά το άλλο στα αστικά κοινοβούλια, συμμετέχουν σε κυβερνητικά σχήματα, γίνονται συγκυριακά και με τη βούλα του ‘αόρατου χεριού’ κάποιου Μεγάλου Αδερφού πλειοψηφικές κυβερνήσεις και ‘πρόεδροι δημοκρατιών’ που πασχίζουν να υποκαταστήσουν τις κοινωνίες και τα γνήσια αντισυστημικά κοινωνικά κινήματα και να καθηλώσουν τις κοινωνίες στους καναπέδες, αναγκαία και ικανή συνθήκη για να προχωρήσουν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια του σκληρού πυρήνα του κεφαλαίου δια των αχυρανθρώπων του κεφαλαίου σε ρόλο μακελάρηδων και επίδοξων ηγεμόνων.
Άτομα, κοινωνίες, έθνη και ανθρωπότητα έχουμε μια μόνο δυνατότητα να αλλάξουμε την πορεία της ιστορίας και να την επαναφέρουμε στις σταθερές γραμμές της διαχρονικής στρατηγικής των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για κοινωνική ισότητα και άμεση δημοκρατία, κι αυτή είναι η ανάπτυξη ενός παγκόσμιου αντισυστημικού διαφωτιστικού κινήματος που θα κατεβάσει την επιστημονικά έγκυρη και κοινωνικά χρήσιμη Γνώση μέχρι το τελευταίο κύτταρο της κοινωνίας, για να αποκτήσουμε όλοι άτομα, κοινωνίες, έθνη και ανθρωπότητα Επίγνωση του ιστορικού μας ρόλου για το ξεπέρασμα του καπιταλισμού και για το πέρασμα της ανθρωπότητας σε έναν καλύτερο κόσμο χωρίς αφεντικά και δούλους, στον κόσμο της άμεσης δημοκρατίας με περιεχόμενο την αταξική κοινωνία[5].
Όταν ο καπιταλισμός απειλεί με ερήμωση τον πλανήτη Γη, δηλαδή απειλεί τη ζωή πάνω στον πλανήτη, πράγμα που σημαίνει ότι σε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια απειλεί την ζωή και την κοινή πατρίδα ολόκληρης της ανθρωπότητας, τότε η ενασχόληση της πολιτικής φιλοσοφίας με εθνικισμούς και κατασκευασμένες ‘μειονότητες’, της πολιτικής ανάλυσης με παθογένειες της αστικής δημοκρατίας και εκλογικά συστήματα, της οικονομικής ανάλυσης με γιατροσόφια θεραπείας του καπιταλισμού και capitalcontrols, των σκοταδιστικών ιερατείων με το σαθρό ιδεολόγημα του λεγόμενου "δημιουργισμού" και τη λεγόμενη ‘σωτηρία’ της ανύπαρκτης ψυχής, τότε γινόμαστε θύματα ενός παραμορφωτικού και σπασμένου καθρέφτη και φερόμαστε σαν τον σκύλο που κυνηγάει την ουρά του, πράγμα που επιταχύνει την ολοκλήρωση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και την οριστική καταστροφή όλων μας. Γι αυτό είναι ανάγκη να ανασυνθέσουμε ολόκληρη την εικόνα για την πορεία και το μέλλον της ανθρωπότητας και να δούμε την ατομική και την εθνική σωτηρία μας ως μέρος της σωτηρίας ολόκληρου του πλανήτη, της μοναδικής κοινής μας πατρίδας και συνεπώς ολόκληρης της ανθρωπότητας δηλαδή της οικουμενικής ανθρώπινης οικογένειας της οποίας αποτελούμε έθνη, οικογένειες και μέλη με πλήρη δικαιώματα και ολόκληρες τις υποχρεώσεις μας. Αυτό σημαίνει ότι η έννοια του πατριωτισμού αφήνει πίσω της τα στενά πλαίσια του εθνικισμού των περασμένων αιώνων και αποκτά οικουμενικό περιεχόμενο, γιατί τα ατομικά και εθνικά συμφέροντα μπορούν να διασφαλιστούν μόνο σε συνθήκες οικουμενικής ευημερίας, οικουμενικά αρθρωμένης άμεσης δημοκρατίας, οικουμενικής ειρήνης και οικουμενικού ουμανιστικού πολιτισμού.
Η ιστορία γράφεται με τις δράσεις ή/και με τις παραλείψεις του καθενός μας και ανάλογα γράφεται από εμάς και για εμάς ή εναντίον μας. Απουσίες από αυτή την διαδικασία του κοινωνικού Γίγνεσθαι δεν νοούνται και δεν δικαιολογούνται, όπως δεν δικαιολογούνται ηττοπάθειες, μίζερες ομφαλοσκοπήσεις, ωχαδερφισμοί, συμβιβασμοί και ψευδαισθήσεις για τις προθέσεις του κεφαλαίου, των πολιτικών και κάθε λογής υπαλλήλων του.
_____________


[1] Βλέπε σχετικά, Λάμπος Κώστας, Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2017.
[2] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Θεός και Κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2015.
[3] Για μια διεξοδική ανάλυση βλέπε, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και παγκοσμιοποίηση Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.
[4] Για μια διεξοδική ανάλυση του ενεργειακού προβλήματος και της λύσης του βλέπε, Λάμπος Κώστας, Ποιος φοβάται το Υδρογόνο; ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2013.
[5] Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ Θεσσαλονίκη 2012.

Σάββατο 10 Μαρτίου 2018

Theodor Adorno & Max Horkheimer: “Προπαγάνδα, Σκέψη και Μαζική Κοινωνία”

  «Διαλεκτική  του  διαφωτισμού»  


Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ


Προπαγάνδα για ν΄αλλάξεις τον κόσμο – τι παραλογισμός! Η προπαγάνδα μετατρέπει τη γλώσσα σε όργανο, σε μοχλό, σε μηχανή. Σταθεροποιεί την κατάσταση των ανθρώπων, στην οποία έχουν περιέλθει κάτω από την πίεση της κοινωνικής αδικίας, κινητοποιώντας τους. Βασίζεται στο ότι μπορεί κανείς να βασιστεί σ΄αυτούς. Βαθιά μέσα τους όλοι οι άνθρωποι ξέρουν πως το όργανο θα τους κάνει όργανα, όπως γίνεται στο εργοστάσιο. Η λύσσα που αισθάνονται όταν ακολουθούν την προπαγάνδα είναι η παμπάλαιη λύσσα εναντίον του ζυγού της σκλαβιάς, που ενισχύεται από μια προαίσθηση που τους λέει πως η διέξοδος που προσφέρει η προπαγάνδα είναι κίβδηλη. Η προπαγάνδα χειραγωγεί τους ανθρώπους.  όταν φωνάζει για ελευθερία, έρχεται σε αντίφαση με τον ίδιο της τον εαυτό. Το ψέμα τής είναι απαραίτητο. Μια κοινότητα όπου ο αρχηγός και οι ακόλουθοί του έρχονται σε επαφή μέσω της προπαγάνδας είναι μια κοινότητα του ψέματος, ακόμη κι όταν τα περιεχόμενα της προπαγάνδας είναι καθεαυτά σωστά. Η προπαγάνδα είναι μισάνθρωπη. Υπονοεί ότι η αρχή κατά την οποία η πολιτική πρέπει να ξεπηδά από μια αμοιβαία κατανόηση δεν είναι παρά ένας facon de parlel*.
Σε μια κοινωνία που συνετά βάζει όρια στην απειλή της υπεραφθονίας είναι άξιο υποψίας αυτό που συστήνει ο ένας στον άλλο. Η προειδοποίηση για την εμπορική διαφήμιση-δηλαδή ότι καμία επιχείρηση δεν χαρίζει τίποτε- ισχύει παντού και ιδίως για τις business και την πολιτική, που έχουν συγχωνευθεί σήμερα. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αυτοέπαινος τόσο κατώτερη είναι η ποιότητα. Η Φολκς Βάγκεν εξαρτάται από τη διαφήμιση πολύ διαφορετικά απ΄ότι η Ρόλς Ρόυς. Τα συμφέροντα της βιομηχανίας και των καταναλωτών δεν εναρμονίζονται ποτέ, ακόμη κι όταν η βιομηχανία έχει κάτι σοβαρό να προσφέρει. Ακόμη και η προπαγάνδα για την ελευθερία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση, στο βαθμό που οφείλει να γεφυρώσει το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στη θεωρία και στα ιδιαίτερα συμφέροντα εκείνων στους οποίους απευθύνεται. Ο φασισμός αφαίρεσε με απάτη από τους ηγέτες των εργατών που δολοφονήθηκαν στη Γερμανία ακόμη και την αλήθεια της ίδιας τους της δράσης, επειδή υπονόμευσε την αλληλεγγύη επιλέγοντας τη μέθοδο των αντιποίνων. Αν οι διανοούμενη βασανίζονται μέχρι θανάτου στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι εργάτες που είναι έξω δεν χρειάζεται να περνούν χειρότερα. Ο φασισμός δεν ήταν ίδιος για τον Οσιέτσκυ και για το προλεταριάτο. Η προπαγάνδα τούς εξαπάτησε και τους δύο.
Σίγουρα: ύποπτο δεν είναι όταν παρουσιάζεται η πραγματικότητα σαν κόλαση. ύποπτη είναι η τυποποιημένη και επαναλαμβανόμενη παρακίνηση για δραπέτευση απ΄αυτήν. Αν τούτη η φράση μπορεί να απευθυνθεί σε κάποιον σήμερα, αυτός δεν είναι οι λεγόμενες μάζες, ούτε το ανίσχυρο άτομο, αλλά ένας φανταστικός μάρτυρας, στον οποίο αφήνουμε το μήνυμά μας για να μη χαθεί μαζί μας.
*μετάφραση από γαλλικά: τρόπος του λέγειν.
Η ΣΚΕΨΗ
Η πίστη πως η αλήθεια μιας θεωρίας ταυτίζεται με τη γονιμότητά της είναι προφανώς σφαλερή. Υπάρχουν μερικοί όμως που μοιάζουν να σκέφτονται το αντίθετο: πιστεύουν πως η θεωρία έχει τόσο λίγο ανάγκη από μια εφαρμογή της στη σκέψη, που θα΄πρεπε μάλλον να απαλλαχτεί εντελώς από αυτήν. Ερμηνεύουν λανθασμένα κάθε απόφανση ως τελική ομολογία, επιταγεί ή ταμπού. Θέλουν να υποταχθούν στην ιδέα σαν να ήταν Θεός, ή επιτίθενται εναντίον της σαν να ήταν είδωλο. Αυτό που τους λείπει σε σχέση με την ιδέα είναι η ελευθερία. Αλλά η ουσιώδης πλευρά της αλήθειας είναι ότι παίρνει μέρος κανείς σ΄αυτήν ως ενεργό υποκείμενο. Μπορεί να ακούσει κανείς προτάσεις που είναι αληθείς, αλλά ανακαλύπτει την αλήθεια τους μόνο όταν σκεφτεί τη στιγμή που διατυπώνονται και μετά  απ΄αυτήν.
Στις μέρες μας ο φετιχισμός αυτός παίρνει δραστικές μορφές. Πρέπει κανείς να δώσει λόγο για τη σκέψη, σα να ήταν η ίδια η πρακτική. Γι΄αυτό ακριβώς είναι ανυπόφορος ο λόγος (Wort), τόσο εκείνος που θέλει να χτυπήσει την εξουσία, όσο κι εκείνος που πειραματίζεται, που παίζει με τα πιθανά λάθη. Συμβαίνει όμως να είναι ατελής μια σκέψη και να δώσει και τη ζωή του. Η πρόταση κατά την οποία η αλήθεια είναι το όλο αποκαλύπτεται ότι είναι όμοια με την αντίθετή της, κατά την οποία η αλήθεια υπάρχει μόνο ως μέρος. Απ΄όλες τις δικαιολογίες που βρήκαν οι διανοούμενοι για τους δήμιους- και τα τελευταία δέκα χρόνια δεν έμειναν καθόλου αργοί σ΄αυτό το θέμα- η πιο αξιοθρήνητη είναι ότι η σκέψη του θύματος, για την οποία δολοφονήθηκε, ήταν σφαλερή.
*Προσθήκη από το άρθρο του Μ.Χορκχάιμερ «Τέχνη και Μαζική Κουλτούρα»
Η σχολαστικότητα της «πρακτικότητας» δημιουργεί, αντίστροφα, ένα φετιχισμό των ιδεών. Σήμερα οι ιδέες αντιμετωπίζονται με μια βαρύθυμη σοβαρότητα. μόλις παρουσιάζεται κάποια, αντιμετωπίζεται είτε ως έτοιμη συνταγή που θα γιατρέψει την κοινωνία είτε ως δηλητήριο που θα την καταστρέψει. Όλα τα αμφίθυμα γνωρίσματα της υποταγής εκδηλώνονται στη στάση που τηρείται απέναντι στις ιδέες. Οι άνθρωποι ποθούν να υποταχτούν σ΄αυτές ή να εξεγερθούν εναντίον τους, σαν να ήταν θεοί. Οι ιδέες αρχίζουν παίζοντας τον ρόλο των επαγγελματικών οδηγών, και τελειώνουν ως αυθεντίες και Φύρερ. Όποιος τις διατυπώνει αντιμετωπίζεται ως προφήτης ή ως αιρετικός, ως αντικείμενο που πρέπει να λατρέψουν οι μάζες ή ως θήραμα που πρέπει να κυνηγήσει η Γκεστάπο. Αυτή η αντιμετώπιση των ιδεών μόνο ως ετυμηγοριών, κατευθυντήριων γραμμών και συνθημάτων χαρακτηρίζει τον εξασθενημένο άνθρωπο της σημερινής εποχής. Πολύ πριν φανεί η Γκεστάπο, οι πνευματικές του λειτουργίες είχαν αναχθεί σε δηλωτικές προτάσεις. Η κίνηση της σκέψης περιορίζεται σε σλόγκαν, διαγνώσεις και προγνώσεις. Κάθε άνθρωπος είναι ταξινομημένος: αστός, κομμμουνιστής, φασίστας, εβραίος, ξένος ή «δικός μας». Και αυτό καθορίζει τη στάση που τηρείται απέναντί του μια και καλή. Σύμφωνα με τέτοια πρότυπα σκέφτονταν πάντα, στην παγκόσμια ιστορία, τόσο οι υποτελείς μάζες όσο και οι αξιόπιστοι σοφοί. Τα πρότυπα αυτά αντιστοιχούσαν σε διάφορες «ιδέες», σε πνευματικά προϊόντα που είχαν γίνει φετίχ. Αντίθετα, η σκέψη που πιστεύει στον εαυτό της γνωρίζει ότι είναι, κάθε φορά, ένα σύνολο, αλλά σύνολο μη ολοκληρωμένο. Δεν μοιάζει τόσο με την απόφαση που βγάζει ένας δικαστής, όσο με τις τελευταίες, διακεκομμένες λέξεις ενός καταδικασμένου ανθρώπου. Ο τελευταίος βλέπει τα πράγματα από μια σκοπιά που δεν έχει καμία σχέση με την καθυπόταξή τους.
ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η λατρεία των αστέρων του κινηματογράφου περιέχει ως συμπλήρωμα τη διασημότητα του κοινωνικού μηχανισμού, που ισοπεδώνει ό,τι προξενεί εντύπωση: οι σταρ δεν είναι παρά το μοντέλο για την παγκόσμιας κλίμακας κατασκευή έτοιμων ενδυμάτων και για την ψαλίδα της νομικής και οικονομικής δικαιοσύνης, με την οποία κόβονται οι τελευταίες άκρες της κλωστής.
Σημείωση
Η άποψη ότι η ισοπέδωση και η τυποποίηση των ανθρώπων συνοδεύεται, από την άλλη μεριά, από μια ενίσχυση της ατομικότητας των λεγόμενων ηγετικών προσωπικοτήτων, σε σχέση με τη δύναμή τους, είναι σφαλερή και ιδεολογική. Οι σημερινοί φασίστες αρχηγοί δεν είναι τόσο υπεράνθρωποι όσο λειτουργίες του ίδιου τους του διαφημιστικού μηχανισμού, σημεία συνάντησης των όμοιων αντιδράσεων αναρίθμητων ανθρώπων. Αν στην ψυχολογία των σύγχρονων μαζών ο Φύρερ δεν είναι τόσο μια μορφή του πατέρα όσο η συλλογική και υπέρμετρη προβολή του αδύναμου Εγώ κάθε ατόμου, οι υπαρκτοί αρχηγοί αντιστοιχούν πράγματι προς αυτόν. Δεν είναι τυχαίο ότι μοιάζουν με κουρείς, με ηθοποιούς της επαρχίας και με εκβιαστές δημοσιογράφους. Ένα μέρος της ηθικής τους επιρροής συνίσταται ακριβώς στο ότι είναι ανίσχυροι από μόνοι τους, μοιάζοντας σ΄αυτό μ΄όλους τους άλλους για τους οποίους αντιπροσωπεύουν την πληρότητα της ισχύος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι παρά κενές θέσεις τις οποίες μόλις κατέλαβε η ισχύς, η εξουσία. Οι Φύρερ δεν έχουν ξεφύγει από τη διάλυση της ατομικότητας. αντίθετα, τούτη η μορφή διάλυσης της ατομικότητας θριαμβεύει σ΄αυτούς. Οι αρχηγοί έχουν γίνει πλήρως αυτό που ήταν ως ένα σημείο κατά την διάρκεια της αστικής εποχής: ηθοποιοί που παίζουν τον ρόλο αρχηγών. Η απόσταση μεταξύ της ατομικότητας του Μπίσμαρκ και της ατομικότητας του Χίτλερ είναι λίγο μικρότερη από την απόσταση που χωρίζει την πρόζα Σκέψεις και Αναμνήσεις από τα κορακίστικα του έργουο Αγών μου. Μια από τις σημαντικές μέριμνες του αγώνα κατά του φασισμού είναι η επαναφορά της παραφουσκωμένης εικόνας του Φύρερ στις διαστάσεις της μηδαμινότητάς της. Το φιλμ του Τσάπλιν Ο Δικτάτορας έθιξε τουλάχιστον το ουσιώδες δείχνοντας την ομοιότητα του μπαρμπέρη του γκέτο με το δικτάτορα.
Τρία κείμενα από την «Διαλεκτική του διαφωτισμού», εκδόσεις Υψιλον, των Αντόρνο και Χορκχάιμερ, μαζί με την προσθήκη στο δεύτερο κείμενο «Η ΣΚΕΨΗ»

Αναδημοσίευση από από την Κριτική Θεωρία

~~~~~~~~~~~~~

Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017

Υπόθεση Ντρέιφους

Υπόθεση Ντρέιφους

Η οξύτητα των ταξικών αντιθέσεων στη Γαλλία εκδηλώθηκε καθαρά στα χρόνια της πολιτικής κρίσης που ξέσπασε στα τέλη του 19ου αιώνα με τη λεγόμενη υπόθεση Ντρέιφους. Στις 22 Δεκέμβρη του 1894 καταδικάστηκε σε ισόβια εξορία στη Νήσο του Διαβόλου (κοντά στη Νέα Καληδονία) ο αξιωματικός του γενικού επιτελείου, Εβραίος στην καταγωγή, Αλφρεντ Ντρέιφους με την κατηγορία πως έκανε κατασκοπία για λογαριασμό της Γερμανίας.
Αν και υπήρχαν πολλά τεκμήρια για την αθωότητα του Ντρέιφους, ωστόσο τα αντιδραστικά στοιχεία που ανήκαν στις ιθύνουσες τάξεις – οι σοβινιστές, οι μιλιταριστές και οι κληρικόφρονες, αντιδράσανε στην αναθεώρηση της καταδικαστικής απόφασης. Η υπόθεση Ντρέιφους χώρισε τη χώρα σε δυο στρατόπεδα. Οπαδοί της αθωότητας του Ντρέιφους, που αποκρούσανε την καμπάνια της αντίδρασης ήταν οι προοδευτικοί άνθρωποι της Γαλλίας – ο Εμίλ Ζολά, ο Ανατόλ Φρανς και άλλοι.
Αλλά και οι αντιδραστικοί κύκλοι της Γερμανίας αντιτάσσονταν στην αποκατάσταση της αλήθειας. «Το καλύτερο από όλα θα ήταν», έγραφε ο υπουργός Εξωτερικών Μπίλοφ στα 1898, «αν η υπόθεση τραβούσε σε μάκρος, αποσυνέθετε το στρατό και σκανδάλιζε την Ευρώπη».
Η κίνηση που άρχιζε ύστερα από την αξίωση για την αναθεώρηση της δίκης, κατέληξε σιγά – σιγά σε αγώνα εναντίον ολόκληρου του αστικού καθεστώτος, σε πολιτική κρίση… «Στην αστική γαλλική δημοκρατία» έγραφε αργότερα ο Λένιν, «ήταν αρκετή μια τέτοια «ξαφνική» και τόσο μικρή αφορμή όπως αυτή, μια από τις χιλιάδες άτιμες μηχανορραφίες της αντιδραστικής στρατοκρατίας (η υπόθεση Ντρέιφους) για να φέρει το λαό στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου!».
Μια μερίδα των Γάλλων σοσιαλιστών, οι γκεντιστές, έδειξαν πλήρη αδιαφορία για την υπόθεση, γιατί εκτίμησαν ότι ήταν άσχετη με την εργατική τάξη. Μια άλλη μερίδα σοσιαλιστών, με επικεφαλής τον Ζαν Ζορές, πρωτοστάτησε στον αγώνα για την αθώωση του Ντρέιφους. Αλλά ο Ζορές ξεχνούσε συχνά την ανεξάρτητη ταξική θέση του προλεταριάτου στον αγώνα που είχε αρχίσει.
Οι πιο ονομαστοί εκπρόσωποι της αστικής τάξης της Γαλλίας αντελήφθησαν ότι η εξέλιξη της πολιτικής κρίσης ήταν δυνατόν να καταλήξει σε πολύ δυσάρεστες για τους ίδιους συνέπειες. Γι’ αυτό προχώρησαν σε υποχωρήσεις στο ζήτημα της προσωπικής τύχης του Ντρέιφους, για να σπάσουν το δημοκρατικό κίνημα. Σ’ αυτή την επιχείρηση χρησιμοποίησαν και έναν σοσιαλιστή, το Μιλεράν, που μπήκε στην κυβέρνηση.
Το 1906 ο Αλφρεντ Ντρέιφους αποκαταστάθηκε πλήρως, ενώ η γαλλική αστική τάξη κατάφερε με τη βοήθεια των «μιλερανιστών» να ξεπεράσει την κρίση που μάστιζε την Τρίτη Δημοκρατία.
...
Φωτο ανάρτησης: Μεγάλο ρόλο στην αποκάλυψη των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης Ντρέιφους έπαιξε το ανοιχτό γράμμα του Ζολά προς τον πρόεδρο της Γαλλίας Φορ, στην εφημερίδα «Ορόρ», με τίτλο «Κατηγορώ».

Τετάρτη 16 Αυγούστου 2017

16 Αυγούστου του 1936: "Το μίασμα του κομμουνισμού εγένετο παρανάλωμα του πυρός" (To κάψιμο των βιβλίων)...

16 Αυγούστου του 1936: "Το μίασμα του κομμουνισμού εγένετο 
παρανάλωμα του πυρός" (To κάψιμο των βιβλίων)...

Είναι γνωστό ότι από τις πρώτες μέρες της επικράτησής της η δικτατορία του Μεταξά προσπάθησε να μιμηθεί τις ενέργειες του ναζιστικού καθεστώτος, το οποίο είχε σαν πρότυπο.
Εδώ να θυμίσουμε ότι αμέσως μόλις οι ναζί ήρθαν στην εξουσία, στις αρχές του 1933, ανέπτυξαν σε μεγάλη κλίμακα αυτό που είχαν προετοιμάσει μερικά χρόνια πριν, δηλαδή το ολοκληρωτικό πογκρόμ και ενάντια στην τέχνη που δεν πληρούσε τα νοσηρά κριτήριά τους. Τα έργα Εβραίων, μαρξιστών ή ακόμη και πασιφιστών συγγραφέων μπήκαν στο στόχαστρο.

Στο παραπάνω πλαίσιο, από τον Μάρτιο μέχρι και τον Οκτώβριο του 1933 άναψαν φωτιές για το κάψιμο βιβλίων σε 70 πόλεις της Γερμανίας.
Οργανωτής και εκτελεστής του εν λόγω ολοκαυτώματος ήταν η ναζιστική «Γερμανική Φοιτητική Ένωση» (Deutsche Studentenschaft) σε συνεργασία με την «Χιτλερική Νεολαία».
Ακριβώς στην ίδια ρότα κινήθηκε και το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Η φασιστική αντίληψη και η διάθεση να μιμηθεί τον Χίτλερ, οδήγησε τον δικτάτορα Μεταξά σαν σήμερα το 1936 να οργανώσει φιέστες στις κεντρικές πλατείες πόλεων καίγοντας βιβλία που σύμφωνα με το καθεστώς είχαν «ανθελληνικό» περιεχόμενο.
Κι’ ο Μεταξάς δεν είχε κανένα πρόβλημα στο να μην κρατάει ούτε προσχήματα.
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα ομιλίας του σε φοιτητές του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, όπου μεταξύ άλλων είχε πει: «Σας απαγορεύω να έχετε διαφορετικές ιδέες από αυτές του Κράτους. Σας ζητώ όχι μόνο να έχετε τις ίδιες ιδέες, αλλά να πιστεύετε σ’ αυτές και να δουλεύετε γι’ αυτές με ενθουσιασμό. Αν κάποιος από σας έχει διαφορετικές ιδέες, καλύτερα να μείνει αμόρφωτος».
Εδώ να συμπληρώσουμε ότι η ιεραρχία της επικρατούσης θρησκείας όχι μόνο δεν αντέδρασε σ αυτές τις ιεροεξεταστικές πρακτικές που γύριζαν τη χώρα στο Μεσαίωνα, αλλά βρέθηκαν και λαϊκά στελέχη της που ζητούσαν να ριφθούν στην πυρά και άλλα βιβλία «βλασφήμων και αθέων συγγραφέων».
~~~~~~~~~~~~
Παρακάτω παραθέτουμε αποσπάσματα από το καλό βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Σπύρου Κουζινόπουλου «Μελανές κηλίδες στην ιστορία της Θεσσαλονίκης»:

..."Μία από τις πρώτες ενέργειες της δικτατορίας, δώδεκα ημέρες μετά την κατάλυση της δημοκρατίας, ήταν να προχωρήσει στο κάψιμο βιβλίων σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Σε μίμηση του παραδείγματος αντίστοιχων ενεργειών του ναζιστικού καθεστώτος, χιλιάδες βιβλία με προοδευτικό και δημοκρατικό περιεχόμενο, Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, ρίχτηκαν στην πυρά σ’ εκείνες τις μεσαιωνικού χαρακτήρα «τελετές».
Η «πρόβα τζενεράλε» σημειώνεται στην Αθήνα, στις 8 Αυγούστου, τέσσερις μόλις ημέρες μετά την επιβολή της δικτατορίας, στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Την πρωτοβουλία, σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής, είχε ομάδα «εθνικοφρόνων φοιτητών».

Το μαζικό όμως κάψιμο «αντεθνικών», αριστερών και κομμουνιστικών βιβλίων, λαμβάνει χώρα οργανωμένα σε διάφορες πόλεις της χώρας, στις 16 Αυγούστου του 1936.
Στην Αθήνα, η «γιορτή» γίνεται μπροστά στους Στύλους του Ολυμπίου Διός και στα Προπύλαια, ενώ στον Πειραιά, τα βιβλία παραδίδονται στην πυρά στο Πασαλιμάνι, και μάλιστα με προσκλήσεις προς τους νέους της εποχής να συμμετάσχουν στην …»τελετή».
Έλεγε η σχετική ανακοίνωση: «Η Εθνική Φοιτητική Νεολαία Πειραιώς προβαίνουσα εις την εξαφάνισιν δια πυράς ολοκλήρου σειράς κομμουνιστικών εντύπων την προσεχή Κυριακήν και ώραν 8 μ.μ. και εν τη πλατεία Πασαλιμανίου Πειραιώς, προσκαλεί άπαντας τους εθνικόφρονας νέους, όπως προσέλθουν εν τη πλατεία Τερψιθέας 7μμ ίνα εν σώματι μεταβούν και συμμετέχουν εις την τελετήν».

///// Η «φιέστα» της Θεσσαλονίκης
Η μεγαλύτερη «φιέστα» θα στηθεί στη Θεσσαλονίκη, δίπλα στο Λευκό Πύργο. Από την προηγούμενη ημέρα, οι ελεγχόμενες πλέον από το καθεστώς εφημερίδες δημοσιεύουν σχετική προαναγγελία και μάλιστα πρωτοσέλιδα: «Τεράστια πυρά θα εξαγνίσει αύριον την πόλιν από το μίασμα των ερυθρών εντύπων», διατυμπανίζει στην κορυφή της πρώτης σελίδας, στις 15 Αυγούστου του 1936, η εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «Το Φως».
Η ίδια εφημερίδα δημοσίευε ανακοίνωση της Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την οποία: «κατόπιν διαταγής του Γ΄ Σώματος Στρατού, την 16ην τρέχοντος, ημέραν Κυριακήν και ώραν 19ην, θέλει λάβει χώραν καταστροφή δια πυρός κατασχεθέντων κομμουνιστικών βιβλίων και εντύπων εις την πλατείαν του Λευκού Πύργου, εις ήν εκλήθησαν να παραβρεθώσι αι εθνικιστικαί οργανώσεις […]».

Τα βιβλία που επρόκειτο να καούν, όπως έγραφε το πρωί εκείνης της μέρας η εφημερίδα «Νέα Αλήθεια», είχαν κατασχεθεί από τα βιβλιοπωλεία της πόλης, δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες και άλλους χώρους. Επίσης, στις εφημερίδες δημοσιευόταν και ανακοίνωση της φασιστικής οργάνωσης ΕΕΕ , σύμφωνα με την οποία καλούνταν οι ακροδεξιοί φοιτητές να πάρουν μέρος στην τελετή «προκειμένου να παρακολουθήσωσι την καύσιν των κομμουνιστικών βιβλίων και εντύπων με τα οποία εδηλητηρίαζαν την ελληνικήν ψυχήν, χρησιμοποιούντες τας εις αυτά αναπτυσσομένας αντιεπιστημονικάς θεωρίας των Μάρξ, Λένιν και των λοιπών ανατροπέων και καταστροφέων της ανθρωπότητος».
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της επόμενης ημέρας, μετά την ομιλία του τριεψιλίτη φοιτητή Παναγιωτόπουλου, που κραυγάζει, «[…] ρίχνομεν εις τας φλόγας το μίασμα αυτό της σκέψεως και της ψυχής του Έθνους, γεγονός που θα σημάνει την ανύψωσιν του Έθνους από την ηθική σκλαβιά εις την οποία συνέτειναν και τα βιβλία αυτά», τη φωτιά ανάβει ένας άλλος ακροδεξιός φοιτητής, ο Σαρρής. Και τότε «[…] ένα πύρινο φίδι σχηματίζεται και ακαριαίως το πυρ μεταδίδεται εις τα κομμουνιστικά έντυπα».
Πρωτοσέλιδη φωτογραφία από την αποτρόπαιη αυτή εκδήλωση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, που σ’ ό,τι αφορά τη δίωξη των ιδεών αντέγραφε επακριβώς τα χιτλερικά πρότυπα, δημοσίευσε και η εφημερίδα «Μακεδονία».
Στο σχετικό ρεπορτάζ της ανέφερε ότι ο αριθμός των βιβλίων που κάηκαν εκείνη την ημέρα μπροστά στον Λευκό Πύργο, ξεπερνούσε τα 10.000.
Η έννοια του «κομμουνιστικού εντύπου» ερμηνευόταν από το καθεστώς κατά το δοκούν. Συμπεριλαμβάνονταν σ’ αυτά ακόμα και σχολικά βιβλία, όπως «Τα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, καθώς και βιβλία των οποίων είχε απαγορευτεί επίσημα η σχολική διδασκαλία: η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, ο «Επιτάφιος» του Περικλή, η «Πολιτεία» του Πλάτωνα, και έργα του Θουκυδίδη και του Ξενοφώντα. Γενικά, από το καθεστώς είχαν απαγορευτεί περισσότεροι από 445 τίτλοι βιβλίων.
Στην πυρά παραδόθηκαν, επίσης, πολλά έργα νέων τότε Ελλήνων συγγραφέων, όπως η «Ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβήλη, έργα του Ανδρέα Καρκαβίτσα, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, αλλά και πολλοί τίτλοι ξένων συγγραφέων: το συνολικό έργο του Καρλ Μαρξ, η Καταγωγή των ειδών του Δαρβίνου, έργα του Σίγκμουντ Φρόιντ, του Τζορτζ Μπέρναρντ Σο, του Ανατόλ Φρανς, του Χάινριχ Χάινε, του Μαξίμ Γκόρκι, του Λέον Τολστόι, του Φιοντόρ Ντοστογέφσκι, του Γκαίτε κ.ά."...

Πηγή: http://tsak-giorgis.blogspot.gr/
~~~~~~~~~~
Δείτε και αυτό από τον "Ημεροδρόμο":
Το κάψιμο βιβλίων και τα «ιδανικά» της Χρυσής Αυγής
http://www.imerodromos.gr/xrysh-aygi-metaxas/